Под опасни супстанци се подразбираат сите пареи, гасови или супстанци во цврста агрегатна состојба што можат да го оштетат здравјето на професионално експонираните работници.
Опасните супстанци може да се најдат на многу различни работни места: во градежната индустрија, во хемиската и фармацевтската индустрија, во земјоделието, во здравствената заштита, во фризерниците, при одржување на хигиената, при употребата на наноматеријалите и многу други. Речиси дека нема работно место во производството, каде работниците на своите работни места не се изложени на опасни супстанци. Иако немаме конкретни податоци за бројот на изложени работници на своите работни места кај нас, податоците од други студии и анализи покажуваат дека 16% од работниците во Европа доаѓаат во контакт со опасни супстанци, а 22% се изложени на токсични пареи.
Опасните супстанци може да предизвикаат различни типови на оштетувања на здравјето. Некои предизвикуваат малигни болести (канцер), други негативно влијаат на репродуктивниот систем или доведуваат до појава на вродени оштетувања (аномалии) кај новороденчињата. Некои опасни супстанци предизвикуваат оштетување на мозокот, белите дробови, бубрезите, црниот дроб или кожата. Некои предизвикуваат труења, други доведуваат до алергиски болести или пак труење. Некои опасни супстанци претставуваат значајни безбедносни ризици затоа што нивното присуство во работната средина може да предизвика експлозија, пожар или задушување.
Ефектите може да се последица на еднократна изложеност во тек на краток временски период или, напротив на хронична изложеност (експозиција) и наталожување на опасната супстанца во човековото тело во тек на подолг временски период.
Во поширока смисла, особено по појавата на Ковид-19, во групата на опасни супстанци се почесто се говори и за биолошките агенси, како и за новопојавувачките ризици и наноматеријалите. |