Back To Top

15 април, 2021 | Актуелности

СТРАТЕГИСКИ МЕНАЏМЕНТ

Управување со претпријатието

Компанијата ја исполнува својата мисија во соработка со внатрешни и надворешни фактори. Менаџментот мора да го разбере и предвиди опсегот на можности и опасности кои постојат во окружувањето и имајќи ги предвид силните и слабите страни на компанијата, да го одреди начинот на работење на компанијата. Со развојот на окружувањето, се менува и начинот на управување со компанијата. Доколку компанијата со комбинација на финансиски, материјални и човечки ресурси ги постигне и максимизира деловните цели, тогаш започнувањето и реализацијата на нејзините активности зависи од комбинацијата на претприемачи, лидери и менаџери преку чија успешна соработка, компанијата ја остварува својата мисија.

За опстанок и успешно работење на компанијата, важни се: капиталот, иновациите и прифаќањето ризик, деловните идеи, како и способноста да се управува процесот на производство преку процесите на планирање, организирање, водење и контрола.

Претпријатие и окружување

Претпријатијата постојано се соочуваат со можностите што постојат во окружувањето, иако тие многу често се јавуваат во улога на проблеми. На компанијата, односно на раководството на компанијата останува да ги идентификува, предвиди и утврди проблемите, односно нивната големина и јачина.

Задача на раководството е да ги идентификува и предвиди проблемите, но воедно и да ги подели на:
– Постојани;
– Итни (ургентни);
– Одложливи.

Тоа значи дека компанијата треба да има активен однос кон окружувањето, како и да има информации за можностите и опасностите што произлегуваат од соработката со окружувањето.

Во зависност од односот и комуникацијата со окружувањето, менаџерите и компаниите можат да бидат:

Оние кои креираат можности;
Оние кои само ги следат настаните кои се случуваат;
Оние кои доцна прашуваат што се случило.

Планерите се поделени на сличен начин. Според приодите за планирање може да бидат:

Неактивисти – се движат низ струјата;
Реактивисти – се движат против струјата;
• Преактивисти – се движат пред струјата;
• Интерактивисти – оние кои го пренасочуваат движењето на струјата.

Стратегиски менаџмент – Поим на стратегија

Стратегијата најчесто се сфаќа како одлука која дава насока на раст и развој на компанијата на домашниот и меѓународниот пазар. Стратегијата честопати бара промена во организациската структура и таа претставува рационален одговор на настаните во околината. Целта на стратегијата е да се изберат деловни активности, да се распределат ресурси и да се создаде одржлива конкурентска предност.

Изборот на деловна активност се однесува на ефективноста на компанијата и зависи од производот, пазарот и технологијата и категоријата клиенти чии потреби мора да бидат исполнети.

Алокацијата на ресурси е внатрешен проблем и е ориентиран кон деловна ефикасност. Со оглед на тоа што ресурсите на компанијата се ограничени и поради неможноста повторно да се распределат, важно е изборот на деловната област и распределбата на ресурсите на компанијата да се направат истовремено. Создавање на одржлива конкурентска предност значи дека компанијата има поповолни деловни резултати во споредба со другите учесници во бизнисот.

Способноста и брзината на прилагодување кон промени се клучни за успехот на компанијата во денешната економија. Карактеристиките на стратегијата подразбраат постоење стратешка ситуација што подразбира конкурентски однос помеѓу учесниците на одреден пазар.

Поимот стратегии е позајмен од воената терминологија во која тој го претставува воениот водач, додека буквалниот превод на менаџментот значи: да ја води армијата, да дефинира правец на дејствување, централната точка кон која е насочена акцијата, односно стратешката насока на дејствување.

Во речникот на Вебстер, стратегијата е дефинирана како наука за планирање воени операции. Значајни елементи во воената стратегија: ограничени ресурси што можат да се користат; неизвесност за намерите и способностите на противникот; неможност да се користат алоцирани извори; потребата за координација на време и на растојание; неизвесност за иницијативната контрола; критичка природа на заемно мислење.

Основата за развој на концептот за деловна стратегија беше обезбедена од Моргестерн и Нојман (Теорија на игри) и Форестер (Индустриска динамика).

Прва дефиниција на стратегијата: стратегија е постигнување на основните долгорочни цели и задачи на компанијата и прифаќање на насоките на дејствување и распределување на ресурсите потребни за спроведување на овие цели.

Во поширока конотација, стратегијата е основна одлука за управување што вклучува цели, политики и начини на нивно спроведување во економската пракса.

Во потесна смисла, стратегијата е деловна одлука што ги дефинира основните начини на постигнување на целите.

Стратегијата најчесто се сфаќа како одлука која дава насока на раст и развој на компанијата на домашниот и меѓународниот пазар. Стратегијата ги означува изворите што треба да се мобилизираат, започнува од целите со цел да се посочат најдобрите начини, со својата рационалност овозможува ограничени ресурси да бидат распределени во избраната стратешка насока.

Стратегија и менаџмент

Преку стратегијата, компанијата ги дефинира и реализира своите цели, тоа претставува начин на кој компанијата реагира на окружувањето со текот на времето.

Преку неа се одредува
– Однос кон окружувањето;
– Структура на деловна компетентност;
– Методи и брзина на реализација на избраните насоки на дејствување;
– Пожелно ниво и вид на деловна флексибилност.

Менаџментот е процес со кој целите на компанијата ефективно и ефикасно се постигнуваат со планирање, организирање, водење и контролирање со помош на луѓе и ресурси. Менаџментот треба да има врска со околината што и’ овозможува на компанијата да ги дефинира вистинските цели, да работи во согласност со можностите и да реагира на нови можности и опасности што се јавуваат во окружувањето. Ефикасност – значи да се прават вистинските работи, а ефективноста – да се прават работите на вистински начин, односно да се изберат задачи и да се организираат процеси, или да се комбинираат и користат ресурси. Задачата на управувањето (менаџментот) е да обезбеди вистинска комбинација на употреба на ресурси и постигнување на целите и воспоставување рамнотежа помеѓу ефективноста и ефикасноста, што е најважната компонента на активностите на управување.

Со растот и развојот на компанијата, се појавуваат нови предизвици и задачи на управување. Не само во однос на донесувањето одлуки, туку и во врска со начините на нивно реализирање. Со цел да се обезбеди виталност во денешното динамично опкружување, компанијата т.е. раководството на компанијата мора да реагира навремено, но истовремено да влијае на промените во окружувањето со своите постапки. Ова бара стратешко размислување за долгорочните цели на компанијата и начините на нејзино реализирање, односно бара стратешка визија за развојот на компанијата и процесот на управување со промените за ефикасно и ефективно реализирање на целите на компанијата.

Стратегиски (стратешки) менаџмент

Стратешкото управување е концепт кој вклучува и стратешко планирање и стратешко дејствување во ситуација кога средината брзо се менува со зголемена отпорност, и таа промена се заснова на повратни информации што ги контролираат и насочуваат стратегиите и акциите. Ефективноста зависи од нивото на развој на стратешкото управување во компанијата. Стратешкото управување вклучува размислување, донесување одлуки и акција за создавање конкурентска предност, истовремено овозможувајќи структурни промени во компанијата.

Стратешкото управување вклучува три области на активност – стратегиска:
•  анализа – која е потребна за да се разбере што се случува во средината (особено на пазарот на нејзините производи и услуги);
•  избор – се потпира на анализа за создавање визија што овозможува избор и разгледување на реални и алтернативни насоки;
• промена – е целта на анализата и изборот, доколку примената на избраната насока не доведе до посакуваната позиција, деловната активност не може да се оцени позитивно.

Стратешкото управување е системски пристап кој се состои од:
•  позиционирање на компанијата преку стратегија за планирање на способности;
•  реално, навремено, стратешко и оперативно управување.

Стратешкиот менаџмент се издвојува како посебен процес на управување кој го дефинираме како процес на насочување на активностите на компанијата каде што врз основа на предвидување на можностите и опасностите, и јаките и слабите страни на компанијата, се идентификуваат основните фактори на деловниот успех.

Клучните аспекти на стратешкото управување се:
Поставување на цели;
Формулирање на стратегија;
Спроведување на стратегијата;
Стратешка контрола.

Стратешкото управување е основа на насочување на деловната активност во бурна и непредвидлива средина. Тоа вклучува донесување одлуки за мисијата, целите, насоките и начините на нивно остварување, алокација на ресурси, како и создавање на систем за поддршка.

Важност на стратешко управување

Стратешкото управување припаѓа на доменот на врвниот менаџмент бидејќи бара познавање на целата компанија и односот со околината. Донесувањето одлуки во овој домен има долгорочни последици за напредокот и успехот на компанијата – широк просторен и долг временски хоризонт, како и визија за стратешки промени. Стратешкото управување ги зема предвид интересите, важноста и рамнотежата на моќта на голем број засегнати страни кои директно или индиректно влијаат врз работењето на компанијата. Исто така, ги балансира барањата на ефективност и ефикасност во бизнисот.

 Процесот на стратешко управување вклучува три клучни, меѓусебно поврзани, сегменти од активностите на компанијата:

  • Стратегиска анализа – т.е. анализа и предвидување на општото и конкурентско опкружување. Ова е анализа на можностите за ресурси на компанијата и анализа на силата на главните засегнати страни.
  • Стратешки избор – кој вклучува идентификување, опис и евалуација на стратешките опции, но исто така и избор на стратегија на компанијата.

И како последна активност што ја вклучува:

  • Стратешка имплементација – што се однесува на создавање услови за преточување на стратегијата во акција.

Процесот на стратешко управување подразбира поврзување на лидерството, претприемништво и управувањето, но исто така и познавање на компанијата како целина, врски со окружувњето, знаење од областа на финансиите, производството, маркетингот, како и познавање на луѓето и организација на нивната работа.

ПОВРЗАНИ СТАТИИ